Kurt Smulders

15 juli 1921 - 1 juni 2011

Op de eerste dag van juni overleed in het verzorgingstehuis Vesalius in Brasschaat (België) onze Nederlands-Belgische probleemvriend Kurt Smulders, enkele weken voor hij de 90 jaar zou hebben bereikt. Hij werd namelijk in Rotterdam geboren op 15 juli 1921.

Mr. Kurt Smulders was verzekeringsjurist, Meester in de rechten in Nijmegen en later licentiaat in verzekeringsrecht in Brussel. Na de oorlog verhuisde hij immers naar België, huwde er en werd vader van twee zonen, later grootvader van vier kleinkinderen. Zijn gehele lange carrière maakte hij in België, zijn tweede vaderland. Hij droeg met recht de arbeidstitel Ridder in de Orde van Leopold II.
 
De belangstelling voor schaken en vooral dan compositieschaak begon bij Kurt Smulders toen hij zestien jaar was, kort voor het uitbreken van Wereldoorlog II. Zijn eerste probleem dateert van 28 mei 1939, een vijfzet in “De Maasbode”. In totaal creëerde hij 389 werkjes, en omdat hij zeer kritisch ingesteld was, vooral voor zichzelf, verscheen van hem niet zo heel veel. Hij werkte vooral met Julien Vandiest, de eindspelspecialist, die in maart j.l. overleed en die in de jaren 50-70 een schitterende rubriek verzorgde in de krant “Volksgazet”. Ook in “Het Belgisch Schaakbord” was hij een graag geziene medewerker. In een voorelektronisch tijdvak zorgde hij voor analyse en de speurtocht naar nevenoplossingen van honderden problemen, die ons toen bereikten. Voor vele producten was hij terecht niet erg “mals”.

Eigenlijk is het Kurt Smulders, die in Belgiê het compositieschaak mee uit een diep dal heeft gehaald.  Hij zorgde ervoor dat België deelnam aan wedstrijden zoals W.C.C.T., hij verzamelde problemen van Belgische landgenoten, die hij waardig vond voor publicatie in het FIDE-album, enz. Smulders was een bijzonder scherp theoreticus inzake schaakproblematiek en een geducht tester ervan. Het had wellicht ook iets te maken met het steeds zoeken naar “wettige” achterpoortjes in zijn beroep. Hij was een zeer bedreven problemist in het heterodoxe genre. Geen wonder dat hij zijn vele ervaringen kon bundelen in “Sprookjesschaak”, een systematische benadering van fantasieschaak, die hij in 1987 – en iets later een tweede aangevulde editie – in eigen beheer uitgaf. Een ander manuscript betrof zijn verzameling PAS-opgaven (PAS= Partij Aanvangs Stelling), een werk dat nog niet uitgegeven is, omdat de belangstelling hiervoor – meende hij zelf – niet denderend kan genoemd worden. Toen zijn echtgenote overleed – dat moet een jaartje of tien geleden zijn – bleef dat plan in het dak steken en trok hij zich helemaal uit het schaak- en compositiewereldje terug. Enig tijd voordien waren zijn grote verdiensten erkend met de toekenning van de titel “Honorary Master of Chess Composition” (Belfort, 1994).

De titel “Mr” zorgde ooit voor enige hilariteit in het Belgische probleemwereldje. Een oplosser vroeg zich ooit af wat de afkorting wilde zeggen en dacht daarbij hardop “Missionaris, misschien?” En in de gegeven omstandigheden van toen leunde dat nog het dichts aan bij Smulders’ Nederlands-Belgische  “zending”…

Ignaas Vandemeulebroucke.